روزنامه‌های چاپ امروز کابل به تحلیل و بررسی نشست توکیو و کمک ۱۶ میلیارد دلاری شرکت‌کنندگان این نشست به افغانستان پرداخته‌اند.

این نشست روز گذشته (۱۸ سرطان/تیر) با شرکت مقام‌های حدود ۷۰ کشور و سازمان بین‌المللی در توکیو برگزار شد و در آن جامعه جهانی وعده پرداخت ۱۶ میلیارد دلار کمک به افغانستان پس از سال ۲۰۱۴ میلادی را اعلام کرد.

هشت صبح در مطلب اصلی خود "فساد مالی و اداری" را تهدیدی بزرگ دانسته و نوشته است که بر سر پرونده‌های فساد مالی "بلندپایگان حکومتی" در دادستانی کل افغانستان خاک نشسته و تا حال، بررسی هیچ پرونده‌ای در ارتباط با فساد مالی و اداری پایان نیافته و حکمی در مورد آن صادر نشده است.

به نظر این روزنامه، قرار بود آقای کرزی در نشست قوای ثلاثه در آستانه نشست توکیو، سخنان مهمی در مورد مبارزه با فساد بگوید و اقداماتی هم در این زمینه صورت گیرد، ولی به تعبیر نویسنده، آقای کرزی در این نشست "کلی‌گویی" کرد و در نشست توکیو هم در این مورد به جامعه جهانی "وعده‌های کلی داد".

هشت صبح معتقد است که اگر آقای کرزی پیش از برگزاری کنفرانس توکیو اقدام به تشکیل دادگاه ویژه‌ای برای محاکمه مقام‌های بلندپایه متهم به فساد مالی می‌کرد، احتمال آن وجود داشت که جامعه جهانی به تصمیم او در مورد مبارزه با فساد باور می‌کرد.

این روزنامه افزوده است که حالا هم وقت آن است که رئیس‌جمهوری کاری در این زمینه انجام دهد و پس از بازگشت از توکیو دادگاه ویژه‌ای برای محاکمه مقام‌های متهم و بستگان آنها تشکیل دهد. به باور هشت صبح، در این صورت همه باور خواهند کرد که آقای کرزی در مبارزه با فساد جدی است.

روزنامه محور در سرمقاله خود نوشته است که آقای کرزی در نشست توکیو سخن تازه‌ای نداشت و در کنار این که از جامعه جهانی سپاسگزاری کرد، گفت که اگر جهان کمک‌های بیشتری در اختیار دولت او قرار دهد، مبارزه با فساد را تا دو برابر جدیت می‌بخشد.

به نظر این روزنامه، هرچند آقای کرزی در این نشست تعهد کرد که در برابر دریافت کمک مالی بین‌المللی، در مورد افزایش شفافیت در کارهای دولت جدیت بیشتر به خرج دهد، اما در مورد انجام اصلاحات در ساختار نهادهای دولتی چیزی نگفت.

محور در مطلب دیگری نوشته است که جامعه جهانی پرداخت ۱۶ میلیارد دلار کمک خود را به صورت "مشروط" وعده کرده و این امر، آزمون تازه‌ای در برابر حکومت افغانستان قرار داده است، اما این آزمون به حدی دشوار نیست که حکومت نتواند در آن موفق شود.

به نظر نویسنده، اگر دولت افغانستان در مبارزه با فساد، به عنوان شرط جامعه جهانی در ارائه کمک‌های مالی به این کشور موفق شود، جاگیر نشدن کمک‌های گذشته جهانی به افغانستان به دلیل فساد در نهادهای دولتی افغانستان، هم جبران خواهد شد.

اراده هشدار داده است که اگر جامعه جهانی مساله انجام اصلاحات در نهادهای دولتی افغانستان را جدی نگیرد و تغییراتی در مدیریت این نهادها وارد نشود، ۱۶ میلیارد دلار کمک بین‌المللی در سال‌های آینده "هدر خواهد رفت"، همان طور که ۶۰ میلیارد دلار کمک جهانی در ده سال گذشته دردی را درمان نکرد.

این روزنامه اطرافیان حامد کرزی، رئیس‌جمهوری افغانستان را متهم کرده است که آنها به عوض این که به فکر بازسازی افغانستان باشند، "کمک‌های جهانی را برای اهداف شخصی و حزبی خود مصرف کرده و در دبی و پاریس به اجرای پروژه‌های شخصی خود پرداختند".

اراده همچنین انتقاد کرده است که آنچه در ده سال گذشته در زمینه توسعه اقتصادی و اجرای طرح‌های عمرانی انجام شده هم کیفیت چندانی نداشته است و راه‌ها، پل‌ها و دیگر طرح‌های عمرانی به دلیل فساد گسترده و اختلاس، با کیفیت نازلی ساخته شده‌اند و حالا آنها نیازمند بازسازی هستند.

ماندگار نوشته است که ده سال گذشته زمان کافی بود برای این که جامعه جهانی از آقای کرزی امتحان پس بگیرد، اما او در این مدت در هیچ عرصه‌ای موفق به در نیامد، نه توانست که حاکمیت دولتی را گسترش دهد و نه موفق به تشکیل حکومتی پاسخگو شد.

این روزنامه افزوده است که این ده سال فرصت خوبی بود که با کمک‌های جهانی "اعتماد ملی" تقویت می‌شد، اما برعکس آقای کرزی هر روز وقتی که بر سر منبر می‌رود، به مردم "اهانت" روا می‌دارد و رهبران ملی را در ردیف "وطن‌فروشان" قرار می‌دهد.

اشاره نویسنده به اظهارات اخیر آقای کرزی در دیداری با جوانان است که در آن شماری از گروه‌های جهادی، گروه طالبان و حزب اسلامی را عامل جنگ‌های داخلی دهه هفتاد و فراهم‌کننده زمینه ورود نیروهای خارجی به کشور دانست. این سخنان واکنش تند احزاب جهادی را در پی داشت.

به باور ماندگار، حکومت آقای کرزی خود برای جامعه جهانی و مردم افغانستان یک "تجربه تلخ" است و او همواره در وقت حساب و کتاب "کم می‌آورد" و حالا حکومت او "در حال فروپاشی" است. نویسنده هشدار داده است که اعتماد کردن به این حکومت به معنای بر باد دادن فرصت‌ها و پول‌های کمکی است.